Πάνος Φιλιππακόπουλος
«Και τα παιδιά; Απλούστατα, μην τα αφήνετε μόνα τους μέσα στο αυτοκίνητο ή,αν πρέπει οπωσδήποτε να τα αφήσετε (μόνο για πολύ λίγο), αφήστε τα στο πίσω
κάθισμα δεμένα. Σε καμία περίπτωση πάντως μη ζητάτε από τον κατασκευαστή
ευθύνες που είναι δικές σας.»
ΤΕΧΝΟ-ΛΟΓΙΚΗ ΓΩΝΙΑ
ΑΝΑΜΦΙΣΒΗΤΗΤΑ οι σημερινοί αγοραστές αυτοκινήτων και γενικότερα οι
καταναλωτές είναι περισσότερο απαιτητικοί απ? ότι πριν μία ή δύο δεκαετίες
γιατί είναι περισσότερο ενημερωμένοι. H τεράστια ανάπτυξη του ειδικού
Τύπου, αλλά και των σελίδων με ειδικά θέματα στις εφημερίδες και τα
περιοδικά ποικίλης ύλης, η παρουσίαση θεμάτων που ενδιαφέρουν τους
καταναλωτές σε πολλές τηλεοπτικές εκπομπές, καθώς και η οργάνωση των
καταναλωτών σε ισχυρές ενώσεις (όχι βέβαια στην Ελλάδα) έχουν συντελέσει
στη σωστή ενημέρωση μεγάλου μέρους του καταναλωτικού κοινού. Που σκέφτεται
πλέον πριν επιλέξει, ενημερώνεται και δεν παρασύρεται εύκολα στην αγορά
προϊόντων κακής ποιότητας.
Δυστυχώς όμως και η νέα αυτή πραγματικότητα δεν είναι χωρίς παρενέργειες.
Που οφείλονται κυρίως στην «υπερπληροφόρηση» που χαρακτηρίζει την εποχή μας
και στον πόλεμο εντυπώσεων που χαρακτηρίζει τον σκληρό και συχνά χωρίς
αρχές ανταγωνισμό μεταξύ των μέσων ενημέρωσης. Έτσι, μερικές φορές
δημιουργούνται θέματα εκ του μη όντος, υπερτονίζονται ασήμαντα θέματα ή
ακόμα και διαστρεβλώνεται τόσο η πραγματικότητα που μπορεί να παρουσιάζεται
το σωστό σαν λάθος και αντίστροφα. Μ? αυτό τον τρόπο ένα θέμα μπορεί να
διατηρείται για πολύ καιρό στη δημοσιότητα, προσφέροντας υλικό σε κάποιους
δημοσιογράφους και αναγνώστες, ή ακροατές, ή τηλεθεατές στο μέσο όπου
εργάζονται. Και ας μη νομιστεί ότι όλα αυτά γίνονται πάντα από κακή
πρόθεση. Πολλές φορές η «ενημέρωση» του καταναλωτή γίνεται αυτοσκοπός και
το θέμα «ξεχειλώνεται» με καλή πίστη για να αποκαλυφθεί κάθε πτυχή του στο
κοινό, άσχετα αν τελικά αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό του
και τη δημιουργία λανθασμένων εντυπώσεων.
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα των παρενεργειών που μπορεί να
δημιουργήσει αυτή η τακτική αποτελεί ο θόρυβος που δημιουργήθηκε στο χώρο
του αυτοκινητιστικού Τύπου (με την ευρύτερη έννοιά του, που περιλαμβάνει
και τη ραδιοτηλεόραση) σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες με αφορμή ένα τραγικό
γεγονός που συνέβη πριν μερικούς μήνες στη Βρετανία. Πρόκειται για το
θάνατο (από ασφυξία) ενός μικρού παιδιού που αφέθηκε μόνο του στο
αυτοκίνητο της οικογένειας και ενεργοποίησε, παίζοντας, το ηλεκτρικό
παράθυρο, ενώ είχε βγάλει έξω το κεφάλι του με αποτέλεσμα το παράθυρο
κλείνοντας να του πιέσει με δύναμη το λαιμό και να το «στραγγαλίσει».
Χάλασε ο κόσμος στη Βρετανία με το συμβάν. Με πρώτη και άμεση παρενέργεια
τις κριτικές εναντίον του κατασκευαστή του συγκεκριμένου μοντέλου, που
επιτρέπει να κλείνουν τα παράθυρα των αυτοκινήτων του ακόμα κι αν είναι
σβηστή η μηχανή. Ενώ αμέσως είδαν το φως της δημοσιότητας, όχι μόνο στη
Βρετανία αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, «έρευνες» που πληροφορούσαν το
κοινό σε ποια μοντέλα τα ηλεκτρικά παράθυρα μπορούν να κλείνουν ακόμα και
με σβηστή τη μηχανή και σε ποια όχι ή ακόμη και δοκιμές για τη μέτρηση της
δύναμης με την οποία κλείνουν τα ηλεκτρικά παράθυρα σε διάφορα αυτοκίνητα.
Από ένα και μοναδικό συμβάν δηλαδή δημιουργήθηκε ολόκληρο θέμα και μάλιστα
προς λάθος κατεύθυνση.
Πρέπει να ομολογήσουμε, πως όταν άρχισε ο σχετικός θόρυβος στην Ευρώπη
υπήρξαν κάποιες σκέψεις και σ? αυτό το περιοδικό για μια δοκιμή μέτρησης
της δύναμης με την οποία κλείνουν τα ηλεκτρικά παράθυρα, που θα ήταν
άλλωστε και πολύ εύκολη. Και είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της παγίδας
στην οποία μπορεί να πέσει ακόμα και όποιος προσπαθεί με καλή πίστη να
ενημερώσει το κοινό. Τελικά βέβαια σκεφθήκαμε το πράγμα πιο ψύχραιμα και
καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι θα ήταν λάθος να ασχοληθούμε με το θέμα.
Για τον απλούστατο λόγο ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχε θέμα. Αυτό που
όλοι έπρεπε να πουν από την αρχή, ότι δηλαδή κάποιος ανόητος άφησε το παιδί
του μόνο στο αυτοκίνητο και μάλιστα όχι δεμένο στο πίσω κάθισμα, αλλά
ελεύθερο στη θέση του οδηγού, με αποτέλεσμα να συμβεί ένα ατύχημα, δεν το
ανέφερε κανείς. Λες και είναι φυσιολογικό να αφήνει κανείς ένα νήπιο να
αλωνίζει μόνο του μέσα σ? ένα φονικό όπλο που λέγεται αυτοκίνητο και να
είναι ήσυχος ότι δεν κινδυνεύει καθόλου. Δεν σκέφθηκε άραγε κανείς ότι αυτό
που θεωρείται φυσιολογικό από κάθε λογικό άνθρωπο και κατά συνέπεια αυτό
που θεωρείται δεδομένο κι από κάθε κατασκευαστή αυτοκινήτων είναι ότι τα
παιδιά τα βάζουμε πάντα στο πίσω κάθισμα και μάλιστα δεμένα; Και ότι γι?
αυτόν ακριβώς το λόγο όλα τα μέτρα ασφαλείας που αφορούν τα παιδιά αφορούν
τις πίσω πόρτες; Ότι οι πίσω πόρτες έχουν ειδικές ασφάλειες για τα παιδιά,
ώστε να μην μπορούν να ανοίγουν από μέσα; Και ότι στα περισσότερα
αυτοκίνητα που έχουν και πίσω ηλεκτρικά παράθυρα υπάρχει και ειδικό κουμπί
για την απενεργοποίησή τους ώστε να μην μπορούν να ανοίξουν παρά μόνον από
τον οδηγό, ακριβώς για την περίπτωση που μεταφέρονται παιδιά;
Τι νόημα έχει να ρίχνουμε το φταίξιμο στον κατασκευαστή επειδή ένα παράθυρο
έκλεισε στο λαιμό ενός παιδιού, το οποίο κανονικά δεν έπρεπε να βρίσκεται
εκεί. Αν δηλαδή το παιδί είχε λύσει το χειρόφρενο σε μια κατηφόρα και
σκοτωνόταν, αν το αυτοκίνητο είχε πέσει με φόρα σε κάποιο μπροστινό, θα
λέγαμε ότι φταίει ο κατασκευαστής που έβαλε στο αυτοκίνητο... χειρόφρενο ή
οι γονείς που άφησαν το παιδί μόνο του στο αυτοκίνητο; Και αν του άφηναν
και το κλειδί και έβαζε σε κίνηση το αυτοκίνητο, θα έφταιγε ο κατασκευαστής
που του έβαλε... κινητήρα; Και τι νόημα έχουν οι δοκιμές του τύπου «με πόση
δύναμη κλείνει το παράθυρο»; Αν δηλαδή κάποιος βλαξ έδινε ένα γεμάτο όπλο
στο παιδί του και αυτό σκοτωνόταν, θα κάναμε δοκιμή της... δύναμης με την
οποία πατιέται η σκανδάλη ή θα φωνάζαμε ότι είναι βλαξ όποιος δίνει όπλα σε
παιδιά;
Και επί της ουσίας: Πρέπει να κλείνουν τα ηλεκτρικά παράθυρα όταν είναι
σβηστή η μηχανή; Και βέβαια πρέπει και, όσοι κατασκευαστές το προβλέπουν,
το κάνουν συνειδητά (θα ήταν άλλωστε ευκολότατο να προβλέπουν την πλήρη
διακοπή της ηλεκτρικής τροφοδοσίας σε όλα τα συστήματα όταν σβήνει η
μηχανή) για την εξυπηρέτηση των οδηγών. Γιατί είναι πολύ εκνευριστικό να
φτάνεις στον προορισμό σου, να σβήνεις τη μηχανή, να βγάζεις το κλειδί, να
μαζεύεις τα πράγματά σου, να βγαίνεις από το αυτοκίνητο, να ανακαλύπτεις
ότι εσύ ή κάποιος επιβάτης έχει ξεχάσει ανοιχτό ένα παράθυρο και να μην
μπορείς να το κλείσεις με το πάτημα ενός κουμπιού, αλλά να πρέπει να
ξαναβάλεις το κλειδί στο διακόπτη (κάτι για το οποίο σε ορισμένα αυτοκίνητα
χρειάζεται να σκύβεις ή ακόμα και να ξανακαθίσεις), να το γυρίσεις, να
κλείσεις το παράθυρο, να ξανακλείσεις το διακόπτη και να ξαναβγάλεις το
κλειδί...
Και η δύναμη με την οποία κλείνουν τα παράθυρα πρέπει να είναι μεγάλη;
Φυσικά! Πρώτον, γιατί σε διαφορετική περίπτωση τα παράθυρα μπορεί να
σκαλώνουν με το παραμικρό και ο ατυχής οδηγός να αναγκάζεται να τα τραβάει
για να βγουν και δεύτερον, για να κλείνουν καλά και να υπερνικούν την
αντίσταση της «τσιμούχας» στο τέρμα της διαδρομής τους, ιδιαίτερα αν
ασκούνται σε αυτά και άλλες, «παρασιτικές» δυνάμεις. Μας έχει τύχει
αυτοκίνητο στο οποίο το ένα ηλεκτρικό παράθυρο δεν έκλεινε καλά πάνω από τα
110 χλμ./ώρα, με αποτέλεσμα να ακούγεται ένας πολύ δυνατός αεροδυναμικός
θόρυβος, προφανώς γιατί η δύναμη του αέρα το έσπρωχε προς το πλάι και η
δύναμη του ηλεκτρικού κινητήρα δεν ήταν αρκετή για να υπερνικήσει και αυτήν
την αντίσταση.
Και τα παιδιά; Απλούστατα, μην τα αφήνετε μόνα τους μέσα στο αυτοκίνητο ή,
αν πρέπει οπωσδήποτε να τα αφήσετε (μόνο για πολύ λίγο), αφήστε τα στο πίσω
κάθισμα δεμένα. Σε καμία περίπτωση πάντως μη ζητάτε από τον κατασκευαστή
ευθύνες που είναι δικές σας._Π.Φ.